τα κάνω άνω κάτω

Meaning

προκαλώ ζημιές και καταστροφές σε ένα χώρο/ προκαλώ ακαταστασία, χαλάω την τάξη

Polarity:

Style:

Emphasis:

Greek

Corpus Examples

• Έξαλλος ασθενής άρπαξε τον πυροσβεστήρα και τα έκανε άνω-κάτω στο νοσοκομείο acceptable https://www.vradini.gr/article/ellada/558527-patra-exallos-asthenis-arpaxe-ton-pyrosvestira-kai-ta-ekane-ano-kato-sto-nosokomeio
• Συνειδητοποίησα ότι αναγκαστικά θα χρειαζόταν να ξαναπάω στην Πολιτοφυλακή και να τους τα κάνω άνω κάτω σ' εκείνο το μισοάδειο γραφείο. acceptable https://books.google.gr/books?id=JIV6CAAAQBAJ&pg=PT252&lpg=PT252&dq=%22%CF%84%CE%B1+%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%89+%CE%B1%CE%BD%CF%89+%CE%BA%CE%B1%CF%84%CF%89%22&source=bl&ots=4UHhf3PSQm&sig=ACfU3U0otDrjNxUUqW8EEuja2QAZvDbZfA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjnw9L1p9X6AhVGsKQKHWaHC_w4WhDoAXoECBoQAw#v=onepage&q=%22%CF%84%CE%B1%20%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%89%20%CE%B1%CE%BD%CF%89%20%CE%BA%CE%B1%CF%84%CF%89%22&f=false
• Άγνωστοι τα έκαναν άνω κάτω σε σχολείο στα Χανιά acceptable https://www.inewsgr.com/352/agnostoi-ta-ekanan-ano-kato-se-scholeio-sta-chania-pics.htm
• ΣΚΗΝΕΣ ΦΑΡ ΟΥΕΣΤ ΣΕ ΠΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ: ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΤΑ ΕΚΑΝΑΝ ΑΝΩ ΚΑΤΩ – ΧΤΥΠΗΣΑΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΙΛΟΤΟ acceptable https://activenews.gr/%CF%83%CE%BA%CE%B7%CE%BD%CE%B5%CF%83-%CF%86%CE%B1%CF%81-%CE%BF%CF%85%CE%B5%CF%83%CF%84-%CF%83%CE%B5-%CF%80%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CF%81%CE%B7%CF%84/
• Μετά παραβίασαν μία ακόμα πόρτα και αφού έψαξαν τα συρτάρια και τα ντουλάπια και τα έκαναν άνω κάτω, δεν βρήκαν χρήματα ή τίποτε άλλο για να κλέψουν. acceptable https://www.dikastiko.gr/egklhma/%CE%AD%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CF%88%CE%B1%CE%BD-%CF%84%CE%BF-%CF%87%CF%81%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%B9%CE%B2%CF%8E%CF%84%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%AE%CE%BC%CE%BF%CF%85-%CE%B4/
• Δύο από τους επιβάτες, τύφλα στο μεθύσι τα έκαναν άνω-κάτω. acceptable https://pelop.gr/kriti-anastatosi-se-ptisi-apo-to-londino-methysmenoi-epivates-evrizan-kai-fonazan/
• Γιατί οι οπαδοί του ΠΑΟ και του Ολυμπιακού που τα έκαναν άνω κάτω την Πέμπτη, ήταν αυτό ακριβώς. Στρατοί έτοιμοι για πόλεμο. acceptable https://www.sport-fm.gr/article/27008
• Μετά, ανέβηκαν στον πρώτο όροφο όπου διέρρηξαν τις πόρτες των γραφείων της διεύθυνσης και τα έκαναν άνω- κάτω πετώντας στο δάπεδο ό,τι δεν τους χρειαζόταν, αφού αναζητούσαν κυρίως χρήματα τα οποία τελικά δεν βρήκαν και έφυγαν με μοναδική λεία όσα πήραν από τα μηχανήματα. acceptable https://www.makeleio.gr/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1/%CF%84%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CE%B4%CF%85%CE%BF-%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%B9%CE%B4/
• Μεθυσμένος νεαρός τα έκανε άνω κάτω και συνελήφθη acceptable https://www.sigmalive.com/news/local/511716/pafos-methysmenos-nearos-ta-ekane-ano-kato-kai-synelifthi
• Σύντομα όμως έρχονται και οι μπελάδες, μιας και μόλις καταφθάσουν οι υποψήφιοι πελάτες, ο Καραγκιόζης δεν αργεί να τα κάνει άνω κάτω… acceptable https://www.paratiritis-news.gr/politismos/o-karagkiozis-grammatikos-to-savvato-stin-alexandroupoli/
• Τρία αρκουδάκια και η μαμά αρκούδα τα έκαναν άνω – κάτω σε ένα αγρόκτημα του Μετσόβου, αφού μπήκαν και άρχισαν να τρώνε αλλά και να… πίνουν ό,τι έβρισκαν. acceptable https://www.cnn.gr/ellada/story/221888/arkoydakia-eisevalan-se-ktima-sto-metsovo-kai-ipian-tsipoyro-kai-krasi
• Η εικόνα, είναι ξεκάθαρη. Οι γύφτοι, τα κάνουν άνω κάτω. acceptable https://4mycity.kalamaria.gr/report/973
• Άνω κάτω τα έκανε τα ξημερώματα ένας αλλοδαπός υπήκοος Πακιστάν στο νοσοκομείο Χανίων και συγκεκριμένα στο τμήμα επειγόντων περιστατικών. acceptable https://www.zarpanews.gr/%cf%87%ce%b1%ce%bd%ce%b9%ce%ac-%cf%80%ce%b1%ce%ba%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b1%ce%bd%cf%8c%cf%82-%cf%84%ce%b1-%ce%ad%ce%ba%ce%b1%ce%bd%ce%b5-%ce%ac%ce%bd%cf%89-%ce%ba%ce%ac%cf%84%cf%89-%cf%84%ce%b7/
• Ο Μάτιτς Ρέμπετς είχε αντιμετωπίσει την Εθνική Νέων το 2014 στο Eurobasket U20 του Ηρακλείου και τα έκανε όλα άνω – κάτω κυριολεκτικά! acceptable https://www.newsbeast.gr/sports/arthro/2819649/o-slovenos-pou-iche-kani-ano-kato-tin-ethniki-tou-missa
• Τα έκαναν πάλι άνω κάτω στους δρόμους του Περιστερίου λίγη ώρα πριν τον αγώνα με τη Λαμία στο γήπεδο του Ατρομήτου! acceptable https://www.redking.gr/content/football/26294-pali-ta-espasan-oi-opadoi-ths-aek
• Τι συμβαίνει, αλήθεια, όταν ένα μικρό κοριτσάκι μπαίνει κρυφά στο σπίτι τριών αρκούδων και το κάνει κυριολεκτικά άνω κάτω; acceptable https://www.skroutz.gr/s/282381/Goldilocks-and-the-Three-Bears.html
• Η Φαίη Σκορδά τα έκανε άνω κάτω στην κουζίνα του Πρωινού acceptable https://www.tlife.gr/eidhseis-nea/media/i-faii-skorda-ta-ekane-ano-kato-stin-kouzina-tou-proinou-i-apotyximeni-prospatheia-na-gyrisei-to-fagito/1225398/
• Εκεί, διαβάσαμε χριστουγεννιάτικο παραμύθι. Φτιάξαμε από ένα ξεχωριστό χριστουγεννιάτικο στολίδι και γνωρίσαμε τη βιβλιοθήκη μέσα από το πιο συναρπαστικό παιχνίδι επίλυσης δύσκολων γρίφων (ούτε η κυρία δεν μπορούσε να βρει τις απαντήσεις…) Γενικώς, τα κάναμε άνω κάτω και περάσαμε τέλεια! acceptable https://blogs.sch.gr/2dimkard/page/45/
• Ο Γιάννης και ο Μανώλης Τζεμανάκης βρέθηκαν στην εκπομπή του Γρηγόρη Αρναούτογλου ” Η μαμά μου μαγειρεύει καλύτερα από την δική σου” και τα έκαναν άνω κάτω! acceptable https://www.aera.gr/xania-ta-aderfia-pou-kouzoylanan-ton-arnaoytoglou-me-tis-mageirikes-tous/
• Διαφημίσεις που απεικονίζουν μέλη της οικογένειας να τα κάνουν άνω κάτω ενώ μια γυναίκα έχει την αποκλειστική ευθύνη στο να καθαρίσει. acceptable https://www.lifo.gr/now/media/telos-stis-diafimiseis-me-stereotypa-gia-ta-dyo-fyla-opos-antres-poy-den-kanoyn-doyleies
• Κρήτη: Mπήκαν μέσα σε σπίτι, τα έκαναν όλα άνω κάτω και έκλεψαν κοσμήματα, αξίας 3.000 € |φωτο acceptable https://www.kriti24.gr/kriti-mpikan-mesa-se-spiti-ta-ekanan-ola-ano-kato-kai-eklepsan-kosmimata-axias-3-000-e-foto/
• Η Καρλέουσα τα έκανε ξανά άνω-κάτω – Οι προπονητές εκδίδουν ειδικές οδηγίες προς τους παίκτες! acceptable https://www.makeleio.gr/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1/%CE%97-%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%BB%CE%AD%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B1-%CF%84%CE%B1-%CE%AD%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%B5-%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%AC-%CE%AC%CE%BD%CF%89-%CE%BA%CE%AC%CF%84%CF%89-%CE%9F%CE%B9-%CF%80/
• Ένας από τους πιο πολυσυζητημένους παίκτες του φετινού Survivor, υπήρξε ο Κωνσταντίνος Εμμανουήλ, ο οποίος τα έκανε στην κυριολεξία άνω κάτω στον Άγιο Δομίνικο. acceptable https://www.i-diakopes.gr/lifestyle/konstantinos-emmanouil-se-tryfera-tet-a-tet-sti-mykono-sousouro-prokalesan-oi-fotografies-pou-dierrefsan/

Relations

• τα κάνω γυαλιά καρφιά σε κάποιον του τα κάνω γυαλιά καρφιά (Synonym)
• γίνομαι άνω κάτω (Semantic pair) 🠸

Usages

Μεθυσμένος	meθismenos	drunk			0	VbMnPpXxXxSgMaPePvNm
νεαρός	nearos	young man			3	NoCmMaSgNm
τα	ta	them			6	PnPe03NePlAcWe
έκανε	ekane	did			9	VbMnIdPa03SgXxPeAvXx
άνω	ano	upside			12	AdXxBa
κάτω	kato	down			15	AdXxBa
και	kie	and			18	CjCo
συνελήφθη	sinelifθi	was arrested			21	VbMnIdPa03SgXxPeAvXx

https://www.sigmalive.com/news/local/511716/pafos-methysmenos-nearos-ta-ekane-ano-kato-kai-synelifthi

Forms

Diagnostics

Can different NPs trigger agreement on the verb? yes

Examples

• ✔ Έξαλλος ασθενής άρπαξε τον πυροσβεστήρα και τα έκανε άνω-κάτω στο νοσοκομείο
• ✔ Συνειδητοποίησα ότι αναγκαστικά θα χρειαζόταν να ξαναπάω στην Πολιτοφυλακή και να τους τα κάνω άνω κάτω σ' εκείνο το μισοάδειο γραφείο.
• ✔ Άγνωστοι τα έκαναν άνω κάτω σε σχολείο στα Χανιά
• ✔ Μεθυσμένος νεαρός τα έκανε άνω κάτω και συνελήφθη
• ✔ Η εικόνα, είναι ξεκάθαρη. Οι γύφτοι, τα κάνουν άνω κάτω.
• ✔ ΣΚΗΝΕΣ ΦΑΡ ΟΥΕΣΤ ΣΕ ΠΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ: ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΤΑ ΕΚΑΝΑΝ ΑΝΩ ΚΑΤΩ – ΧΤΥΠΗΣΑΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΙΛΟΤΟ

Does the MWE accept a free XP? yes

Examples

• ✔ Τα έκαναν πάλι άνω κάτω στους δρόμους του Περιστερίου λίγη ώρα πριν τον αγώνα με τη Λαμία στο γήπεδο του Ατρομήτου!
• ✔ Τι συμβαίνει, αλήθεια, όταν ένα μικρό κοριτσάκι μπαίνει κρυφά στο σπίτι τριών αρκούδων και το κάνει κυριολεκτικά άνω κάτω;
• ✔ Η Καρλέουσα τα έκανε ξανά άνω-κάτω – Οι προπονητές εκδίδουν ειδικές οδηγίες προς τους παίκτες!
• ✔ Ένας από τους πιο πολυσυζητημένους παίκτες του φετινού Survivor, υπήρξε ο Κωνσταντίνος Εμμανουήλ, ο οποίος τα έκανε στην κυριολεξία άνω κάτω στον Άγιο Δομίνικο.

Word order permutations involving the subject as well yes

Examples

• ✔ Άνω κάτω τα έκανε τα ξημερώματα ένας αλλοδαπός υπήκοος Πακιστάν στο νοσοκομείο Χανίων και συγκεκριμένα στο τμήμα επειγόντων περιστατικών.

Cliticisation of the WWS no

Causative-inchoative alternation no

Passivisation no

Alternation of a free NP-GEN / free σε-PP / free από-PP with Dative Genitive no